Napisz jak to u nas było... czyli przodkowie w czasach epidemii.

Szczerze powiedziawszy nigdy nie sądziłam badając dzieje mojej rodziny, że będę o nich pisać w takim epidemicznym kontekście. Smutnym doświadczeniem moich przodków stała się na przełomie lat 1840/1850 epidemia cholery. Analizując tabelaryczne księgi metrykalne parafii Mrzygłód, czyli takie gdzie wpisywano przyczynę śmierci zauważyłam w niektórych miejscach, oprócz innych bardziej zwykłych przyczyn epidemię. Jak się okazało chodzi tu o epidemię cholery czasem dodatkowo połączoną z tyfusem czyli durem brzusznym. Swoje początki w Europie epidemia cholery miała już na początku lat trzydziestych XIX wieku, natomiast to co dosięgło moich przodków to już kolejna fala tej choroby. Warunki w jakich żyli moi przodkowie były wiejskie, a więc biedne. Rodzina Homów (Hamów, Hamików, Stalmachów, Stalmaszków) i rodziny spokrewnione, wszyscy jak jeden mąż mieszkali w Będuszu dzisiejszej dzielnicy Myszkowa. W XIX wieku była to samodzielna wieś podlegająca parafii w Mrzygłodzie.

Nazwiska związane z Będuszem:

Balczerowski (Bańcerowski, Bajcerowski)
Czernecki
Duda
Garczak (Garczek)
Ham
Hamik
Hom
Konieczniak
Ludwik
Noczyński
Ochłodnik
Stalmaszek
Szostak
Żyła

Jak wszędzie wtedy i w warunkach wiejskich zwykle były to rodziny wielodzietne i wielopokoleniowe. Jak wcześniej napisałam żyli biednie, ciężko pracując na roli. Podejrzewam, że mogli cierpieć głód, co w połączeniu z biedą, skupieniem wielu ludzi w jednym domostwie, dostępem do zanieczyszczonej wody  bardzo ułatwiało rozprzestrzenianie się chorób, zwłaszcza takich jak cholera czy tyfus.

Źródło: Wikimedia Commons

Poniżej drzewo rodziny Ochłodników z Będusza. Katarzyna Hamik czyli żona głowy rodziny Franciszka Ochłodnika była spokrewniona z moją praprababką Franciszką Hom. Ojciec Katarzyny, Antoni Hamik  był bratem Józefa, dziadka mojej praprababki Franciszki. W drzewie genealogicznym mam zapisanych sześcioro dzieci Franciszka i Katarzyny, ponieważ małżeństwo umarło młodo. W tej rodzinie z szóstki dzieci na pewno zmarło czworo. Historia jest tragiczna jakich wtedy było wiele. 6 lutego 1848 roku z powodu epidemii umiera Franciszek Ochłodnik, a 15 marca tego samego roku najmłodsze dziecko pary Jan, również z powodu epidemii. Matka, która wcześniej pochowała jeszcze troje swoich dzieci (w roku 1836, 1839 i 1840) również zmarła w roku 1848,  dokładnie 5 marca nie doczekawszy śmierci najmłodszego syna.  Przyczyna jej śmierci to dolor in cordis czyli dosłownie ból serca co mogło oznaczać zawał, albo tak tylko wpisano, a Katarzyna zmarła z tęsknoty za mężem i dziećmi...

No więc napisałam jak to u Was było moi drodzy przodkowie z epidemią. Tak, tak...powiem im. 

Widzicie wyraźnie, że w znacznej większości mamy znacznie łatwiej niż oni wtedy? Mamy dostęp do czystej wody i zdrowego jedzenia, możemy się schować w swoich ciepłych domach i mieszkaniach. Na ogół nie mieszkamy wszyscy w jednym miejscu i możemy się czasowo rozdzielić. W końcu mamy dostęp do rozwiniętej medycyny i nadzieję na mądrość nieustannie pracujących naukowców, którzy w końcu pomogą nam zwalczyć to z czym dzisiaj się mierzymy.

Bądźcie zdrowi i zostańcie w domu.

Oni nie mieli takiego wyboru.